Samorządy tworzą „pandemiczne budżety” na rok 2021
Przyszły rok może okazać się katastrofalny dla jednostek samorządu terytorialnego. Wiele gmin musi zaciągać kredyty, by spiąć budżety.
Rząd w swoich prognozach podaje, że dochody gmin wzrosły w porównaniu z poprzednim rokiem o 2,6 punktów procentowych. Wzrost zanotowano w 3 źródłach, z których samorządy mają pieniądze. Mowa tutaj o subwencjach budżetowych, udziale w PIT oraz CIT. Strona samorządowa odbija piłeczkę i mówi o hipotetycznym wzroście spowodowanym zwiększeniem subwencji.
Część budżetu, który samorząd przeznacza na inwestycje, musi zostać zmniejszony przez pandemię i zmiany w zakresie ulg PIT. Prawdę o stanie finansowym poszczególnych pokazują projekty budżetów na przyszły rok. W dużych miastach dochody wzrosną minimalnie z 45,5 mld do 47,2 mld a wydatki z 45,3 mld do 51 mld.
Tylko, że te wzrosty będą skonsumowane na bieżące funkcjonowanie miasta czy potrzeby jednostek budżetowych i realizację ich zadań statutowych. Bardziej miarodajnym czynnikiem są wydatki majątkowe, czyli te przeznaczane na inwestycje. W nich zaś widać wyraźny spadek z ok. 9,5 mld zł w 2020 r. do nieco ponad 9 mld zł w 2021 r. Władze stolicy Polski mówią o spadku rzędu 4,5 % w porównaniu z rokiem ubiegłym.
Wzrost dochodów był spowodowany tylko i wyłącznie dotacjami na program 500+ i zwiększeniem opłat za śmieci. W pozostałych miastach jest podobnie. Włodarze przyznają, że projekty wcale nie muszą być realistyczne. Końcówka roku i początek przyszłego mogą przynieść dalszy spadek dochodów.
Ministerstwo Finansów w swoich prognozach nie dopuściło myśli o kolejnej fali koronawirusa. Nie uwzględnił także ustawy, która zmniejszyła dochody samorządów z PIT. Ministerstwo Finansów tak skomentowało braki budżetowe jednostek samorządu terytorialnego:
MF przypomina, że ma ustawowy obowiązek poinformować JST o planowanych kwotach i wskaźnikach w terminie do 15 października roku poprzedzającego rok budżetowy (…) Samorządy nie są związane danymi uzyskanymi z MF, a informacja o planowanych dochodach z PIT „nie ma charakteru dyrektywnego, a jedynie informacyjno-szacunkowy.
Każdy samorząd może skorzystać oczywiście z korekty budżetu, ale z racji działania regionalnej izby obrachunkowej tego nie robi. RIO może nie uznać takiej korekty i ją w całości odrzucić.