Kategoria: Europa

Były prezydent Ukrainy, Wiktor Juszczenko, ostrzega, że rozmowy z Kremlem są dziś iluzją. Jego zdaniem Putin nie dąży do pokoju, a bez silniejszych sankcji i większej presji Zachodu każde spotkanie będzie tylko politycznym teatrem.

Hiszpania zmaga się z najgroźniejszymi pożarami od 20 lat. Spłonęło już ponad 115 tysięcy hektarów lasów, zginęło siedem osób, a tysiące mieszkańców musiało opuścić swoje domy. Władze ogłosiły stan wyjątkowy i apelują o ostrożność.

Na początku wojny w Ukrainie Alexander Stubb, dziś prezydent Finlandii, próbował wpłynąć na Siergieja Ławrowa. W liście błagał go o powstrzymanie agresji Rosji: „Siergiej, to zaszło za daleko”. Odpowiedź szefa rosyjskiej dyplomacji była cyniczna i pokazała, że Moskwa nie zamierza się wycofać.

Premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer dołączy do europejskich liderów w Białym Domu na spotkaniu z Donaldem Trumpem. Tematem rozmów będzie przyszłość Ukrainy i sprzeciw wobec ustępstw terytorialnych wobec Rosji.

Europa odrzuca propozycję rozejmu przedstawioną przez Władimira Putina i wysuwa własne warunki. Priorytetem pozostaje suwerenność Ukrainy, trwałe zawieszenie broni i gwarancje bezpieczeństwa, a nie jednostronne ustępstwa terytorialne.

Na mapie średnich wynagrodzeń godzinowych (Eurostat, 2023) kraje nordyckie świecą niczym zorza polarna. Szwecja (26,3 €/h), Finlandia (30,5 €/h) i przede wszystkim Norwegia (41,7 €/h) wyznaczają dla reszty kontynentu pułap, którego osiągnięcie wciąż pozostaje w sferze marzeń. W czołowej lidze grają również:

Luksemburg – 47,2 €/h

Dania – 42,0 €/h

Islandia – 39,5 €/h

Te wartości budują obraz północy jako gospodarczego „bieguna bogactwa”. Wysoka produktywność, technologie o dużej wartości dodanej i rozwinięty model państwa dobrobytu przekładają się tu na portfele pracowników.

Zachodnioeuropejski „złoty środek”
Za skandynawską lokomotywą podążają państwa Europy Zachodniej. Niemcy (31,6 €/h), Francja (28,7 €/h), Belgia (36,3 €/h) czy Irlandia (33,3 €/h) tworzą stabilny trzon, w którym przeciętna pensja przekracza unijną średnią 24 €/h. Nieprzypadkowo właśnie te gospodarki od lat przyciągają specjalistów z południa i wschodu kontynentu.

Południe z nisko zawieszoną poprzeczką
Za Pirenejami i na Półwyspie Apenińskim sytuacja wygląda mniej kolorowo. Hiszpania (18,2 €/h), Portugalia (13,7 €/h) oraz Włochy (21,5 €/h) tworzą „śródziemnomorską strefę umiarkowanych wynagrodzeń”. Grecja, z 12,6 €/h, potwierdza, że kryzysowe lata odcisnęły trwałe piętno na tamtejszym rynku pracy.

Polska i sąsiedzi – w czerwonej strefie
Środkowo-Wschodnia Europa maluje się odcieniami czerwieni, sygnalizującymi poziomy dalekie od unijnej średniej:

Polska – 11,9 €/h

Czechy – 13,6 €/h

Słowacja – 12,5 €/h

Węgry – 11,0 €/h

Rumunia – 10,4 €/h

Bułgaria – 8,1 €/h

Choć dynamika wzrostu płac w regionie należy do najwyższych w UE, dystans do zachodnich pensji wciąż jest pokaźny. Różnica między Luksemburgiem a Bułgarią to przepaść rzędu 39 €/h – liczba, która mówi sama za siebie.

Luka Wschód–Zachód – echo historii i struktury gospodarki
Kontrast między bogatą północą i zachodem a mniej zamożnym południem i wschodem przypomina, że gospodarcza zbieżność europejskich regionów jest procesem rozciągniętym w czasie. W krajach postsocjalistycznych nadal większy udział w PKB mają sektory o niższej wartości dodanej, a produktywność – mimo dynamicznego postępu – pozostaje niższa niż na Zachodzie.

Co dalej?
Inwestycje w kapitał ludzki i innowacje – to one mogą przyspieszyć doganianie liderów.

Polityka migracyjna i rynek pracy – wybór kierunku (przyciąganie talentów vs. odpływ specjalistów) będzie rzutował na tempo konwergencji płacowej.

Zielona transformacja – szansa dla południa i wschodu, o ile uda się przyciągnąć inwestycje w zielone technologie i podnieść produktywność.

Rozkład barw na mapie wynagrodzeń pokazuje Europę jako ekonomiczny patchwork – kontynent, w którym zamożność wciąż rozkłada się nierównomiernie, a na dogonienie „niebieskiej” czołówki część państw będzie musiała jeszcze solidnie popracować.

Donald Trump nie wytrzymał po kolejnych rosyjskich atakach na Ukrainę. Wściekły na Władimira Putina zapowiada zdecydowaną odpowiedź – chce wysłać systemy Patriot do Kijowa. Ale jest haczyk: za broń mają zapłacić Europejczycy. To może być początek nowego podejścia do wsparcia dla Ukrainy.

Rosja uderzyła w Ukrainę rekordową liczbą dronów i rakiet. Ukraińska obrona zadziałała skutecznie, ale szkody i tak są poważne. Prezydent Zełenski apeluje o zdecydowane działania Zachodu. Czy Europa jest gotowa na nowy etap eskalacji?

Polska przywraca kontrole na granicy z Niemcami – decyzja tłumaczona bezpieczeństwem i walką z nielegalną migracją budzi emocje za Odrą. Niemieckie media nie są zgodne: jedni popierają, inni zarzucają Tuskowi polityczną grę. Czy to rzeczywiście ochrona Schengen, czy raczej reakcja na presję prawicy?

Na prośbę prezydenta USA Białoruś niespodziewanie uwolniła 14 więźniów politycznych, w tym Siarhieja Cichanouskiego. Czy to sygnał ocieplenia relacji z Zachodem, czy jedynie taktyczny gest Łukaszenki?