Jan Śpiewak, społecznik i publicysta znany z bezkompromisowych opinii na temat życia publicznego w Polsce, wydał właśnie swoją najnowszą książkę pt. Patopaństwo. Publikacja, która już teraz budzi emocje, stanowi próbę diagnozy najgłębszych patologii systemowych obecnych w polskiej rzeczywistości – od alkoholizmu, przez demoralizację elit politycznych, po niekontrolowany rozwój sektora deweloperskiego.
W związku z premierą książki Śpiewak pojawił się w podcaście Karola Paciorka, gdzie w rozmowie poruszył wątki kluczowe dla zrozumienia jego przesłania.
Trzy filary patologii
W rozmowie z Karolem Paciorkiem Jan Śpiewak szczegółowo omawia najważniejsze tezy zawarte w swojej książce, skupiając się na obszarach, które jego zdaniem najlepiej ilustrują kryzys instytucjonalny i społeczny współczesnej Polski. Autor nie poprzestaje na ogólnych diagnozach – wskazuje konkretne zjawiska, które jego zdaniem stanowią najgroźniejsze przejawy systemowej patologii.
W centrum rozmowy znalazły się trzy główne wątki z książki: alkoholizm jako społeczna zmora, patopolitycy jako symbol upadku klasy rządzącej i patodeweloperka – zjawisko budownictwa nastawionego wyłącznie na zysk, bez poszanowania przestrzeni i jakości życia mieszkańców.
Śpiewak argumentuje, że wszystkie te zjawiska mają wspólny mianownik: brak odpowiedzialności państwa za dobro wspólne. Według niego patologie te są nie tylko tolerowane, ale wręcz systemowo wzmacniane przez mechanizmy władzy i bierność instytucji publicznych.
Jak wyjść z impasu?
W rozmowie z Karolem Paciorkiem Śpiewak przedstawia swoje propozycje zmian. W jego ocenie potrzebna jest gruntowna przebudowa relacji obywatel–państwo, oparta na większej transparentności, społecznej kontroli i aktywnym obywatelstwie. Podkreśla też wagę edukacji społecznej oraz konieczność przywrócenia etosu służby publicznej.
Nie brakuje też wątków osobistych – Śpiewak dzieli się swoimi doświadczeniami z życia publicznego, opowiada o kulisach walki z mafią reprywatyzacyjną i o frustracji wynikającej z obserwowania, jak kolejne afery nie prowadzą do realnych konsekwencji.
Odpowiedź na potrzebę debaty
Książka Patopaństwo i towarzysząca jej debata medialna wpisują się w rosnące społeczne zapotrzebowanie na uczciwe, niewygodne rozmowy o stanie państwa. Śpiewak, choć przez niektórych uznawany za radykała, trafia w punkt zdiagnozowania realnych problemów, które dotykają wielu obywateli – bez względu na poglądy polityczne.
źródło zdjęcia: https://x.com/karolpaciorek/status/1903870856532513266/photo/1
Magdalena Strupiechowska